Les 70 – DE BRIEF AAN FILÉMON
VRAGEN VOOR ZELFSTUDIE (Les 70)
- Onder welke omstandigheden leefde Paulus in Rome?
- Geef de namen van zijn vrienden en mede-gelovigen aldaar.
- Wat was de aanleiding tot de brief aan Filémon?
- Waar woonde Filémon?
- Welk gevolg had het Evangelie voor de verhoudingen tussen Christenen?
- Wie en wat was Onésimus?
- Wat onthult de Brief over de positie van Filémon?
- Welk verschil kwam er in de verhouding tussen Onésimus en Filémon na Onésimus’ bekering?
- Kwam er ook verandering in hun wettelijke verhouding?
- Leg met uw eigen woorden uit hoe de verzen 17-20 een voorbeeld geven van rechtvaardiging.
1. INLEIDING TOT DE GEVANGENISBRIEVEN
Nadat de apostel aan de Romeinen had geschreven, begon de noodlottige reis naar Jeruzalem, waarvan wij de bijzonderheden en gevolgen hebben behandeld bij het bestuderen van de Handelingen. U zult er goed aan doen Handelingen 20 t/m 27 over te lezen.
Het staat niet vast of al de overige brieven van Paulus zijn geschreven gedurende één lange periode van gevangenschap van 62 tot 68 na Christus. Het wordt door sommigen voor onmogelijk gehouden dat Paulus na zijn “eerste verdediging” (2 Timotheüs 4:16) is vrijgelaten en later opnieuw is gevangengenomen en spoedig daarop is terechtgesteld. De Bijbel vermeldt niets expliciet over een invrijheidstelling.
Maar Clementius, een discipel van Paulus, schrijft in een brief aan Eusebius wél over twee gevangenschappen. Zij die deze overleveringen voor waar houden, rekenen Filémon, Kolossenzen, Efeziërs en Filippenzen tot de eerste periode; de eerste Brief aan Timotheüs en die aan Titus tot de periode van invrijheidstelling en de tweede Brief aan Timotheüs tot de tweede gevangenisperiode, kort voor zijn martelaarschap.
Vast staat dat de overige Brieven alle geschreven zijn na Paulus’ komst in Rome. Probeer u zich voor te stellen de omstandigheden van Paulus als gevangene: zijn bezigheden en zijn vrienden. Deze feiten kunt u vinden in de Handelingen en in persoonlijke mededelingen in de Brieven. In zijn gevangenschap was hij overigens vrij zich te bewegen binnen de grenzen van de stad Rome, geketend aan een Romeinse soldaat.
II. AANLEIDING TOT DE BRIEF AAN FILÉMON
Historisch verklaart deze prachtige Brief zichzelf. Onésimus, een slaaf van Filémon, een Christen te Kolosse, had zijn meester bestolen en was naar Rome gevlucht. Daar kwam hij onder invloed van Paulus en bekeerde zich. Dan zendt Paulus hem terug naar Filémon met deze aanbevelingsbrief. Deze Brief is van onberekenbare waarde als een les:
- in praktische uitvoering van het recht;
- in praktische gemeenschapsoefening als broeders;
- in christelijke vriendelijkheid;
- als een voorbeeld van de toepassing van de wet der liefde in de eerste Gemeente.
N.B. Het is zeer waarschijnlijk dat Paulus in zijn omgang met de Romeinse gelovigen dikwijls de nadruk heeft moeten leggen op de leer van de rechtvaardiging op grond van geloof, welke leer zo’n belangrijk deel vormde van zijn prachtige Brief aan de Romeinen. Het is ook mogelijk dat Paulus met het schrijven van deze Brief gebruik heeft gemaakt van de gelegenheid om een toepasselijk voorbeeld te stellen van de leer van de toegerekende rechtvaardigheid: “En indien hij u iets verongelijkt heeft, of schuldig is, reken dat mij toe.” (vs. 18) … “zo neem hem aan, gelijk als mij.” (vs. 17b).
III. INDELING EN ANALYSE
De analyse van deze korte Brief is niet zo belangrijk, maar het zou kunnen als volgt:
Deel I – Adres en groeten – vs. 1-3
Deel II – Lof voor het karakter van Filémon – vs. 4-7
Deel III – Voorspraak voor Onésimus – vs. 8-21 – Paulus neemt de gehele schuld van Onésimus op zich.
Deel IV – Groeten en besluit – vs.22-25
Typologische betekenis
De wezenlijke betekenis van deze brief is gelegen in de typologie:
In zijn gevangenschap in Rome kwam Paulus in aanraking met Caradoc, de koning in ballingschap van de Britten, die met name Efraïm vertegenwoordigen. Dit volk was, zoals bijvoorbeeld “de verloren zoon” uit de gelijkenis (Lukas 15:11-32) weggelopen uit de dienst aan God, met medeneming van het eerstgeboorterecht. Hier in Rome, de heidense hoofdstad, komt deze man, als de koning van dit volk tot geloof en wordt via de apostel Paulus bij wijze van spreken alsnog teruggestuurd naar zijn Heer.
Dat dit gebeurd is ligt historisch vast. Dat Caradoc de eerste heidense koning is die tot geloof in de Heere Jezus Christus kwam ook. Het is de grondslag van de Anglicaanse Kerk en van de titel “Defender of the Faith” van de Britse vorst tot vandaag! Maar zonder kennis van deze geschiedenissen is het natuurlijk onmogelijk om die te herkennen achter deze brief aan Filémon.