Les 32 – Het boek Esther

Gepost op door

Les 32 – HET BOEK ESTHER

VRAGEN VOOR ZELFSTUDIE (Les 32)

  1. Geef een indeling van het boek Esther.
  2. Wat is het sleutelvers en het sleutelwoord?
  3. Wie was Esther en hoe werd zij koningin?
  4. Welke volmacht kreeg Haman? En waarom haatte hij de Joden? (Esther 3).
  5. Van wie was Haman een nakomeling? En hoe werd over hem en zijn gezin Gods oordeel voltrokken? (Exodus 17:14; 1 Samuël 15:2, 3, 9, 33). 
  6. Welke vrijheden ontvingen de Joden van de Koning? En wat deden zij? (8-9:19)
  7. Wat is het Purimfeest?
  8. Van wie is Haman een type en waarom?
  9. Van wie is Mordechai een type en waarom?

I. DE AUTEUR

De auteur van dit boek is niet bekend. Sommigen denken dat Ezra het heeft geschreven. De mogelijkheid is niet uitgesloten dat Mordechai zelf de schrijver is. Het Hebreeuws is gelijk aan dat van Ezra en Nehemia.

II. DE DATUM

De in dit boek beschreven gebeurtenissen beginnen in het derde jaar van de regering van Ahasveros (1:3) en eindigen in het twaalfde jaar (3:7). Het behandelt dus een periode van 9 jaar in de geschiedenis van Juda, d.w.z. van 483-474 vóór Christus. Esther werd tot koningin verheven in het jaar 479 v.Chr. (2:16).

III. DE INHOUD

De betekenis van het boek Esther is vooral gelegen in het feit dat het ons laat zien hoe God op een verborgen wijze Zijn verstrooide volk beschermt en bewaart. De Naam van God komt merkwaardig genoeg nergens in het boek expliciet voor. Maar in geen enkel ander Bijbelboek treedt de voorzienigheid Gods duidelijker aan de dag. Een deel van het Joodse volk prefereerde het gemakkelijke en aangename leven onder de Perzische regering boven het ongemak en de ontbering van een emigratie naar het beloofde land. Maar God verliet Zijn volk, dat in verstrooiing bleef leven, niet! Wat Hij hier doet voor de Joden, zal Hij ongetwijfeld blijven doen voor Zijn uitverkoren verbondsvolk.

Het boek Esther is één lang en boeiend verhaal, dat langzamerhand naar een dramatische climax stijgt. Het begint met de beschrijving van een feest, gegeven door de Perzische koning aan zijn vorsten in de gewesten. Dat feest leidde tot de ballingschap van koningin Vasthi, die in ongenade viel. De jonge Jodin Esther wordt in haar plaats koningin gemaakt. Vervolgens lezen wij hoe Haman de koning overhaalt om een decreet uit te vaardigen tot vernietiging van alle Joden. Door tussenkomst van Esther en haar oom Mordechai wordt het decreet gewijzigd en krijgen de Joden toestemming om zich te verdedigen tegen hun vijanden. Tenslotte krijgen zij toestemming om in vrede te leven.

Het grote thema van dit boek is dus: Gods voorzienigheid in de bewaring van de verstrooide Joden voor totale vernietiging door tussenkomst van Esther en Mordechai.

Wij wezen er reeds op dat de Naam van God niet één keer in dit boek wordt genoemd. Maar als wij de geschiedenis van Esther bestuderen, zal het ons duidelijk worden dat het God Zelf is Die achter de schermen werkt en over Zijn volk waakt. Ook al wordt Gods Naam hier niet genoemd. Zijn hand is in alle dingen duidelijk te zien. Het boek Esther wordt wel eens “De roman van Gods voorzienigheid” genoemd. Onder “voorzienigheid” verstaan wij, dat in alle zaken en gebeurtenissen van het menselijk leven, persoonlijk of nationaal, de hand van God te bespeuren is.

Maar die bemoeienis is een geheime en verborgene. Alleen het oog des geloofs is in staat de Goddelijke factor in de menselijke geschiedenis te bespeuren.

De Joodse Talmud geeft Deuteronomium 31:18 op als reden waarom Gods Naam niet in het boek Esther wordt genoemd.

Vanwege hun zonde had God Zijn Aangezicht voor Israël verborgen. Maar hoewel Hij Zijn Aangezicht verborgen hield, was Hij Zijn volk niet vergeten. Hij waakte over hen en werkte voor hen op een onopvallende wijze als “onder een sluier”!

Israël zal haar door God gegeven roeping in deze wereld nimmer kunnen vervullen, als God Zijn beschermende en bewarende hand niet over haar uitstrekt. Wie zich aan Israël vergrijpt, vergrijpt zich aan God en gaat onherroepelijk ten onder. Dat is in de loop der geschiedenis steeds weer bewezen!

Wij denken hierbij aan het woord van Jesaja: “Elk wapen, dat tegen u gesmeed wordt, zal niets uitrichten”. Ook Hamans samenzwering tegen de Joden mislukte. De Jodenhater Haman stierf aan de galg die hij voor de Jood Mordechai had opgericht.

IV. SLEUTELVERS

Als sleutelvers kunnen wij nemen Esther 4:14.

Sleutelwoord: “De Joden” – 43 maal.

V. INDELING

Alle gebeurtenissen in het boek Esther spelen zich af rondom drie feesten:

I. Het feest van Ahasveros en zijn afloop – Esther 1 en 2

  1. Koningin Vasthi mishaagt de koning en wordt onttroond – Esther 1
  2. Esther wordt in de plaats van Vasthi tot koningin gemaakt – Esther 2

II. Het feest van Esther en zijn afloop – Esther 3 t/m 7

  1. Hamans goddeloze samenzwering – Esther 3
  2. Mordechai’s boodschap aan Esther – Esther 4
  3. Esther verzekert zich van de gunst des konings en van zijn tegenwoordigheid op haar feest – Esther 5
  4. Mordechai wordt geëerd en Haman vernederd – Esther 6
  5. Haman wordt geëxecuteerd, nadat zijn samenzwering door Esther aan de koning is onthuld – Esther 7

III. Het feest van Purim en zijn afloop Esther 8 t/m 10

  1. Mordechai wordt gepromoveerd tot de positie van Haman en de Joden worden in staat gesteld om zich tegen hun vijanden te verdedigen – Esther 8
  2. De Joden behalen de overwinning over hun vijanden en het Purim-feest wordt ingesteld – Esther 9
  3. De grootheid van Mordechai gedurende de rest van Ahasveros’ regering – Esther 9 en 10

VI. OPMERKINGEN

1. Het Perzische rijk
Vanuit Bijbels oogpunt bezien is Perzië een zeer belangrijk land. In Daniël 2 zien wij hoe dit land, verbonden met Medië, het tweede grote wereldrijk was. Eerst was er het machtige Babylonische rijk. Tot Nebukadnezar, koning van Babel, werd gezegd door de profeet Daniël: “Gij zijt dat gouden hoofd”. Maar de inneming van Babel door Darius de Meed (namens Kores (Cyrus) de Pers) in de dagen van Belsazar (Daniël 5) betekende het einde van dat wereldrijk. Het werd opgevolgd door het Medo-Perzische rijk, dat in Daniël 2 wordt voorgesteld als “de borst en armen van zilver”.

In zijn verklaring van Nebukadnezars droom betreffende het gigantisch statenbeeld, spreekt Daniël over een “Koninkrijk geringer dan het uwe” (Daniël 2:39). Het Perzische rijk was “geringer”, omdat het geen absolute monarchie was gelijk het Babylonische rijk. Lees bijvoorbeeld wat van Nebukadnezar gezegd wordt in Daniël 5:19. De Perzische koning had blijkbaar niet zulk een absolute macht. Dat blijkt wel uit het feit dat hij eerst zijn rijksgroten raadpleegt, alvorens hij koningin Vasthi wegzendt. In Daniël 7:5 wordt van ditzelfde koninkrijk gezegd, dat het “geleek op een beer … en men sprak tegen hem aldus: Sta op, eet veel vlees”. Hieruit mogen wij opmaken, dat dit rijk zowel machtig als roofzuchtig was.

In Daniël 8:3 wordt het beschreven als “een ram, die twee horens (Meden en Perzen) had”. En de profeet voegt eraan toe: “Ik zag de ram stoten naar het Westen, naar het Noorden en naar het Zuiden … er was niemand die redden kon uit zijn macht, en hịj deed naar zijn welgevallen en maakte zich groot”.

Zo was de toestand van het Medo-Perzische rijk in de dagen van Esther. Als wij het boek Esther bestuderen, zal het ons duidelijk worden dat er grote welvaart in het gehele Perzische rijk heerste. En ongetwijfeld zullen er velen in die tijd geweest zijn die gedacht hebben dat die toestand eindeloos zou voortduren. Zij beseften niet hoe spoedig het machtige rijk zou ondergaan. Van Daniël weten wij dat het overwonnen zou worden door de Grieken. Hoe waar is het woord van Paulus aan de Korinthiërs: “Het zienlijke is tijdelijk, maar het onzienlijke is eeuwig.”

2. Het Purimfeest
Ter herinnering aan de grote bevrijding stelden Mordechai en Esther het Purimfeest in. “Purim” betekent “Loten”. “Daarom noemt men deze dagen Purim, naar het woord Pur (d.i. “lot”) – Esther 3:7; 9:24, 26. De afgodische en bijgelovige Haman trachtte uit te vinden welke dag het meest gunstig zou zijn om de Joden uit te roeien en daarom wierp hij “loten” (3:7). Het lot viel op de 13-de dag van Adar, de twaalfde maand op Gods kalender (ongeveer Maart op onze kalender).

In het begin kenmerkte dit feest zich door veel vrolijkheid en het geven van geschenken aan vrienden of aalmoezen aan armen. Later werd op deze feestdagen (14e en 15e Adar) het boek Esther in de synagoge voorgelezen en nam de gemeente deel aan het uitspreken van vloeken over de Jodenhater Haman en lofprijzingen voor Esther en Mordechai (vgl. 9:18-32).

Het Purimfeest is nog steeds een zeer populair feest onder de Joden. Volgens sommige rabbi’s zullen, als de Messias komt, alle feesten overbodig worden, maar Purim zal nooit ophouden. Purim is een schakel in de keten van bewaring en verlossing, die God Zelf heeft gesmeed voor Zijn volk Israël. Het herinnert ons aan de woorden van de Psalmist: “Ziet, de Bewaarder Israëls zal niet sluimeren, noch slapen” (Psalm 121:4).

VII. TYPOLOGISCH

1. Haman – een type van de duivel: de antichrist
Het boek Esther toont ons het antisemitisme, de haat van de volken tegen Israël enerzijds en anderzijds Gods bewarende hand ten opzichte van dit volk. Juda vinden we nog in ongeloof hier in het land, ná het edict van Kores en als gewoonlijk in verdrukking. Haman was hier het werktuig van satan en als zodanig een type van de antichrist.

  1. Het besluit was gevallen: Israël zou uitgeroeid worden. Het was echter alleen maar een besluit van mensen en niet van God. Zie 3:8.
  2. Haman vertoont al de kenmerken van de antichrist.
    1. Hij heeft een machtige heer, evenals de antichrist (Openbaring 13:4).
    2. Hij is verschrikkelijk hoogmoedig, evenals de antichrist (Openbaring 13:5).
    3. Hij haat de Joden, evenals de antichrist, met een duivelse haat (Openbaring 12:12, 13, 17).
    4. Hij heeft zich, evenals de antichrist, ten doel gesteld de Joden te vernietigen.
  3. Haman kon zijn duivels plan niet volvoeren. Dit zal de antichrist ook niet kunnen doen. Israël is onverdelgbaar, omdat Gods Woord, Zijn eed en Zijn verbond nooit wankelen kunnen.
  4. Haman vond een smadelijke ondergang. Dit zal de antichrist ook vinden (Openbaring 19). Hij wil ook de Joden verdelgen, maar zal zelf verdelgd worden.
  5. De rollen werden voor de Joden precies omgekeerd. In plaats van verdelgd te worden, verdelgden ze hun vijanden. Israël zal in de toekomst al zijn vijanden verpletteren onder zijn voeten.
  6. Israël vierde, ná zijn wonderbare verlossing van de aarts-Jodenhater Haman, een blij Purimfeest. Israël zal na de val van zijn grote vijand eeuwige blijdschap op de hoofden hebben en het gejuich van het herstelde volk zal nimmermeer verstommen.

2. Mordechai- een type van Christus als “Het Woord Gods”
Mordechai is een illustratie van het Woord van God, dat stand houdt door alle eeuwen van vijandschap heen; het Woord van God, zoals dat vast ligt in de Persoon en het werk van de Heere Jezus Christus. De naam “Mordechai” wordt vertaald met “gevloeide mirre”, waarbij mirre 1 van de 5 delen is van de heilige zalfolie uit Exodus 30:23. Zijn naam duidt dus op de door God Gezalfde, de Christus, de Messias. Mordechai speelt nauwelijks een actieve rol in deze geschiedenis, maar hij is de leidende kracht op de achtergrond. Hij heeft als het ware alles onder controle. Wij zien dat op viervoudige wijze:

  1. In zijn weigering om voor Haman te buigen. Zie Esther 3:4.
    Zijn weigering is duidelijk op grond van zijn Joodse geloof. Zo zal het gelovige Joodse overblijfsel in de uiteindelijke Grote Verdrukking niet buigen voor het beest, noch zijn merkteken aanvaarden (Openbaring 13).
  2. Mordechai is een type van de Joden tijdens de Grote Verdrukking in zijn
    bitter treuren en vasten en wenen, waaraan duizenden andere Joden deelnamen. Vergelijk Zacharia 12:10-14. Eenmaal zullen de Joden rouwklagen en roepen tot God. Dan zullen zij “Hem zien, Dien zij doorstoken hebben” en Hem als hun Koning aanvaarden.
  3. Tenslotte in zijn wonderbare verhoging. In Esther 10 lezen wij hoe
    Mordechai verhoogd werd boven zijn medegenoten. Hij werd gemaakt tot onderkoning van Perzië, direct volgend op de koning. Zo zullen Israël en Jeruzalem geplaatst worden aan de spits der volken in het Koninkrijk van de Zoon Davids.

De naam “Mordechai” opgevat als Chaldees, wordt vertaald met “kleine man”. Dit herinnert aan Saulus, wiens naam gewijzigd werd in Paulus, in de betekenis van “klein”, “belemmerd”. Zowel Mordechai als Paulus waren overigens uit de stam van Benjamin, die reeds in Genesis menigmaal “de kleine” wordt genoemd. En zoals Mordechai op de achtergrond de geschiedenis van Esther domineert, zo domineert Paulus de geschiedenis van de Gemeente. Maar beiden doen dat als typen van Christus.

3. Vashti – type van Israël onder de wet
Haar naam betekent: (Perzisch) schoonheid, begeerd, begerenswaardig. Vasthi komt overeen met Izebel: “Onaangeraakt”. Zij wenst geen gemeenschap. Zij is daarmee een beeld van Israël, de oude schepping, de natuurlijke mens onder de wet. Daarom moet zij worden vervangen.

4. Esther – een type van het gelovig overblijfsel
Haar oorspronkelijke naam “Hadassa” duidt op “mirte”, een struik in de buurt van water en daarom op de hellingen in de omgeving van Jeruzalem (Zacharia 1:8) en op beide Jordaanoevers. Wordt gekweekt om de altijd groene glimmende bladeren, die gebruikt worden als sieraad: bij bruiloften; als onderdeel van de loofhut (Nehemia 8:16) en als onderdeel van de “loelaab”, de feestruiker bij loofhutten! Mirte wordt speciaal gekweekt om de vervliegende en dus geurende olie! De namen van Mordechai en Hadassa spreken dus beide over lieflijke reuk en zalving.

De naam Esther wordt letterlijk vertaald met “Ik verberg mij”. Deze naam is afgeleid van “satar”, het gebruikelijke woord voor “verbergen'” en “verborgenheid”, via de Septuaginta overeenkomend met het Griekse “musterion”. Dit zijn de woorden ter aanduiding van de “‘verborgenheid van het Koninkrijk” en onze tegenwoordige “bedeling der verborgenheid”.

Deze “mysterieuze” (2:10, 20) vrouw is in het bijzonder de uitbeelding van Gods verborgen overblijfsel in onze tijd (Romeinen 11:4, 5).

5. Joodse traditie
De naam van God komt weliswaar niet voor, maar wél 4 +1 “acroniemen”. Een acroniem is een woord, gevormd uit de beginletters (of eindletters) van andere woorden. Bv. Navo, ufo, radar… (RAdio Detecting and RAnging). Een “acrostichon is een “naamvers”, als in het Wilhelmus.

Wij vinden 4 Acroniemen van de naam JeHoVaH in:

1:20 – Alle vrouwen zullen geven
Hi Vekal Hannashiem Yittenoe – eerste letters achterstevoren

5:4 – kome de koning met Haman heden
Yabo Hammelek Vehaman Hayom – eerste letters voor naar achter

5:13 – dit baat mij niet
zeH enennU sjoveH IO – laatste letters achterstevoren

7:7 – dat het kwaad over hem ten volle besloten was
kY kalthaH elayU hara-aH – laatste letters voor naar achter

1 Acroniem in:

7:5 – wie is die en waar is die
huE zeH veÝ zeH – laatste letters voor naar achter

Hier NIET JEHOVAH, maar E-HY-H = IK BEN. Als in Exodus 3:14.

Maimonides leerde dat bij de komst van de Messias alle Joodse geschriften zullen verdwijnen, behalve de rol van Esther.

Volgens traditie is Vashti de kleindochter van Nebukadnezar, die de tempel verwoestte. 

Volgens traditie zijn de vier schoonste vrouwen: Sarah; Abigaïl; Rachab; Vasthi.

Volgens traditie zijn de vier vrouwen die de wereld regeerden: Izebel; Athalia; Semiramis; Vasthi.

Les 32 als PDF

Naar Les 33 – De dichterlijke Boeken